Líffræðifélag Íslands - biologia.is
Líffræðiráðstefnan 2019
Erindi/veggspjald / Talk/poster V17
Höfundar / Authors: Katrín Valsdóttir, Ingibjörg Svala Jónsdóttir
Starfsvettvangur / Affiliations: Líf- og umhverfisvísindadeild, Háskóli Íslands
Kynnir / Presenter: Katrín Valsdóttir
Margar æðplöntur framleiða bæliefni sem nýtast þeim gegn sníkjudýrum og í samkeppni við aðrar plöntur (e. allelopathy). Bæliefnin eru efnasambönd sem hamla vöxt og lifunarmöguleika þeirra lífvera sem verða fyrir þeim. Rannsóknir á bælilífi meðal mosa hafa his vegar gefið misvísandi niðurstöður; á meðan sumar rannsóknir styðja bælilíf hjá mosum eru aðrar rannsóknir sem sýna fram á hið gagnstæða. Mosar eru algengi á Íslandi og mikilvægir í vistkerfum landsins. Við vissar aðstæður eins og á hraunum og á rýru landi verða mosar stundum einráðir og því vakna spurningar um hvað veldur og hvort bæliefni eigi einhvern þátt í því. Í rannsókninni er tilgáta um hamlandi áhrif hraungambra (Racomitrium lanuginosum) á lífskilyrði æðplantna prófuð. Túnvingull (Festuca richardsonii) var ræktaður annars vegar í jarðvegi undan mosanum, hins vegar í viðmiðunarjarðvegi sem kom ekki undan mosa. Einnig voru könnuð áhrif vökvunar með mosakrafti á lífsskilyrði túnvinguls. Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu fram á að jarðvegurinn undan hraungambra hafði marktæk hamlandi áhrif á spírun túnvinguls en ekki á vöxt. Áhrifin af mosakraftinum voru ekki eins skýr og af jarðvegsgerðinni, en hann hafði samt hamlandi áhrif á rótarvöxt túnvinguls. Þótt niðurstöðurnar gefi vísbendingu um að mosinn gæti gefið frá sér bæliefni, er ekki hægt að fullyrða það nema eftir frekari rannsóknir til að auðkenna undirliggjandi orsakaþætti.