Líffræðifélag Íslands
Líffræðiráðstefnan 2013
Erindi 77



Viðkoma, fæða og fæðuþrep lunda



Erpur Snær Hansen (1), Marinó Sigursteinsson (2), Cornelius Schlawe (1), Ingvar Atli Sigurðsson (1), Valur Bogason (3) og Arnþór Garðarsson (4)

1) Náttúrustofa Suðurlands
2) Miðstöðin
3) Hafrannsóknastofnun
4) Háskóli Íslands

Kynnir/Tengiliður: Erpur Snær Hansen (erpur@nattsud.is)

Teknar eru saman niðurstöður mælinga á ungaframleiðslu og ungafæðu lunda (Fratercula arctica) við Ísland 2010-13. Kynntar eru frumniðurstöður rannsókna á styrk samsætna niturs (15N) og kolefnis (13C) í varpfuglum norðan- og sunnanlands á varp- og vetrarstöðvum, sem og pysjum frá Eyjum og Bjarnarey við Vopnafjörð. Borin eru saman fæðuþrep, fjarlægð fæðuöflunarmiða og fæðusamsetning (í vinnslu). Tólf lundavörp voru heimsótt tvisvar á sumri 2010-2013 og >500 merktar varpholur kannaðar með innrauðum holumyndavélum. Með þessu var mælt: (1) ábúð (egg/holu) og (2) varpárangur (ungi/egg). Viðkoma er margfeldi 1 og 2 (ungi/holu). Pysjufæða var ljósmynduð í >500 lundanefjum á landsvísu 2011-13 og fæða greind (2013 í vinnslu). Viðkomu- og fæðumynstur hefur fylgt sjógerðum, hlýsjó sunnan- og vestanlands en kaldsjó norðan- og austanlands. Viðkoma hefur verið góð á „norðursvæði“ en sandsíli (Ammodytes marinus) var aðalfæða þar 2011-12, en loðna (Mallotus villotus) var ríkjandi fæða þar í lok síðasta sjávarkuldaskeiðs 1994-95. Áætlað er að 70% íslenska varpstofnsins verpi á „suðursvæði“ en þar hefur ríkt hungursneið í kjölfar hruns sandsílastofnsins árið 2005 og síðan hefur viðkoma verið lítil eða engin. Niðurstöður 2013 fylgja þessu mynstri nema hvað loðna virðist hafa staðið undir þokkalegri ungaframleiðslu SA-lands. Minnkun lundastofns Vestmannaeyja 2004-13 er metin um 7%/ári, og að heildarstofn þar hafi minnkað um 55% (2,5 milljón fugla) síðan 2004 vegna viðvarandi viðkomubrests.